logo IPNInstytut Pamięci Narodowej

Wielka Brytania

Relacje polsko-brytyjskie nie sięgają może samych początków obu krajów, ale są wbrew pozorom bardzo bogate. Pierwszy dyplomatyczny kontakt zawarty został listownie przez króla Anglii Henryka V i Władysława II Jagiełłę. W liście tym  angielski monarcha  prosił Jagiełłę o pomoc przeciwko Francji w wojnie stuletniej. Zygmunt III Stary pożyczył Habsburgom ogromną sumę pieniędzy na zbudowanie Wielkiej Armady, którą Anglikom udało się zatopić u wybrzeża wysp.

Chociaż Wielka Brytania wydawała się w dużej mierze obojętna na rozbiór Polski, wiele brytyjskich elit politycznych, w tym król Jerzy III, wyrażało swoje obawy dotyczące zachwiania równowagi sił w Europie.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej poparcie rządu brytyjskiego było po stronie Polski. Jednak wygrana w wojnie była niepewna, a brytyjski pragmatyzm wskazywał na powściągliwość. Z tego okresu pochodzi propozycja podziału wschodnich ziem Rzeczypospolitej zgłoszona przez ministra spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii  lorda Georga Curzona.

We wrześniu 1939 r., po inwazji Niemiec na Polskę, Wielka Brytania (i Francja) wypowiedziała wojnę Niemcom, rozpoczynając II wojnę światową, ale bez bezpośredniej pomocy wojskowej dla Polski.

Do Londynu po kapitulacji Francji przeniósł się polski rząd na emigracji i tam też mieściła się jego siedzibą także po II wojnie światowej.

W  Newark-on-Trent znajduje się największy cmentarz polskich lotników walczących m.in. w Bitwie o Anglię i służących w Polskich Siłach Zbrojnych. Na cmentarzu spoczywały także szczątki Władysława Sikorskiego, które w 1993 r. zostały przeniesione do Krakowa na Wawel. W Newark spoczywają także prezydenci Rzeczypospolitej na uchodźctwie, m.in. Władysław Raczkiewicz.

W Londynie działa Muzeum im. gen. Sikorskiego i Instytut Polski, który przejął archiwa i pamiątki po gen. Władysławie Sikorskim oraz wszystkie archiwa wojskowe i rządowe polskiego rządu na emigracji.

Polacy to druga pod względem liczebności grupa imigrantów w Wielkiej Brytanii, a język polski to drugi co do popularności język w Anglii i trzeci w Wielkiej Brytanii (po angielskim i walijskim). Polonia w Wielkiej Bratni skupiona jest w Birmingham, Bradford, Edynburgu, Glasgow i  Londynie.

Brytyjski urząd statystyczny szacuje liczbę Polaków mieszkających na terenie Wielkiej Brytanii na około 1 mln 21 tysięcy osób.

Aktualności