logo IPNInstytut Pamięci Narodowej

Janusz Kusociński

Biograficzna wystawa elementarna „Janusz Kusociński” przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Łodzi.

Opowiada historię sportowca – złotego medalisty w biegu na 10 000 m z Igrzysk Olimpijskich w Los Angeles (1932 r.).

Janusz Kusociński urodzony 15 stycznia 1907 r. w Warszawie. Syn Klemensa i Zofii ze Śmiechowskich. Zafascynowany początkowo grą w palanta i piłką nożną. Od 1925 r. występował w Robotniczym Klubie Sportowym „Sarmata”, w którym zaczął stawiać pierwsze kroki na bieżni. W 1928 roku zmienił klub i wstąpił do Klubu Sportowego „Warszawianka”, w którym biegał, aż do wybuchu wojny. W 1928 r. rekord Polski na dystansie 5000 m bił trzykrotnie! W karierze Kusocińskiego 1931 rok był przełomowy: stawał na starcie 43 razy. Został wybrany laureatem „Przeglądu Sportowego” na najlepszego sportowca roku, a z początkiem 1932 r. otrzymał Wielką Honorową Nagrodę Sportową. Jeszcze przed zdobyciem medalu olimpijskiego udało mu się pobić dwa rekordy świata: 19 czerwca 1932 r. w Antwerpii podczas biegu na 3000 m oraz 30 czerwca w Poznaniu na 4 mile (ok. 6437 m). 

Był  jednym z najpopularniejszych sportowców Polski międzywojennej. Po kontuzji kolana w 1933 r. przerwał starty. Stopniowo powracał do formy. Starty rozpoczął w 1937 r. Życiową formę zaczął osiągać w 1939 r.  – ponownie zaczął bić rekordy – 8 czerwca w Helsinkach na 5000 m i 3 mile ustanowił nowe rekordy Polski. Przygotowywał się do Igrzysk Olimpijskich w 1940 r. Jego marzeniem było wystartowanie w maratonie,  jednak 1 września 1939 r. na Warszawę spadły pierwsze bomby. W ciągu jednego dnia „Kusy” ze sławnego sportowca stał się jednym z tysięcy broniących stolicy. Jako ochotnik został przydzielony do pierwszego plutonu kompanii karabinów maszynowych 2 Batalionu 360 Pułku Piechoty. Po przegranej wojnie obronnej wstępuje do konspiracyjnej Organizacji Wojskowej „Wilki”, przyjął pseudonim „Prawdzic”. W wyniku denucjacji został aresztowany przez Gestapo 28 marca 1940 r. Osadzony początkowo w więzieniu mokotowskim, a następnie przy al. Szucha 25. Między 20 a 21 czerwca został przewieziony do Palmir pod Warszawą i tam rozstrzelany. 

 

Autor: dr Aleksandra Rybińska-Bielecka 

Recenzja: Katarzyna Deberny (PKOl), dr hab. Marek Gałęzowski

Redakcja i korekta językowa: Katarzyna Pawlikowska

Koncepcja graficzna serii: Paulina Żak

Projekt graficzny i skład: ARSA 

Patronat nad wystawą objął Polski Komitet Olimpijski.

Na wystawie wykorzystano zdjęcia i dokumenty z Archiwum Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie, Narodowego Archiwum Cyfrowego  oraz domeny publicznej. 

Panele wystawy

Opcje strony