Instytut Pamięci NarodowejWybory i referenda w PRL w latach 1946–1989
Wybory, plebiscyt, głosowanie czy farsa? Wyniki sfałszowanego referendum z czerwca 1946 r. przesądziły zmianę przedwojennego dwuizbowego parlamentu (sejm i senat) na jednoizbowy – sejm. Pierwsze wybory ze stycznia 1947 r. do Sejmu Ustawodawczego były jeszcze starciem Polskiej Partii Robotniczej, Polskiej Partii Socjalistycznej i Stronnictwa Ludowego z opozycją, powszechnie utożsamianą z Polskim Stronnictwem Ludowym.
Kolejne wybory (w 1952 r.) oraz Konstytucja PRL świadczyły już o hegemonii Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Po dojściu do władzy Władysława Gomułki w październiku 1956 r. wybory miały charakter plebiscytu popularności władz. Wprowadzono zmiany w ordynacji wyborczej. Wybory ze stycznia 1957 r. potwierdziły, że społeczeństwo zaakceptowało taką formę legitymizacji władzy, choć nie aprobowało w całości sposobu ich przeprowadzania (czyli głosowania bez skreśleń, rezygnacji z tajności), o czym świadczyły liczne komentarze w czasie głosowania. Protestowano, ale do wyborów z marca 1980 r. głównie w sposób indywidualny, rozproszony, jednostkowy. Protesty były jedynie sygnałem, że nie wszyscy są zadowoleni z rządów partii komunistycznej. Zmiany nastąpiły w czasie wyborów do rad narodowych w 1984 r., a szczególnie po październikowych wyborach do sejmu w 1985 r. Wybory z 4 czerwca 1989 r. to wynik kontraktu zawartego między umiarkowaną częścią obozu solidarnościowego a władzami, otwierają one nowy etap polskiego parlamentaryzmu.
Ekspozycja ma przybliżyć kwestie wyborów w PRL w możliwie szerokim ujęciu. Opowiada nie tylko o samych wyborach jako akcie polityczno-historycznym, ale także pokazuje wybory w kontekście kulturowym czy społecznym.
informacja techniczna: 24 panele o wymiarach 100x210 cm; wystawa wewnętrzna
W celu wypożyczenia wystawy prosimy o kontakt z Oddziałowym Biurem Edukacji Narodowej w Szczecinie.
