W roku bieżącym przypada 80. rocznica Zbrodni Wołyńskiej. Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej w Lublinie przygotowało wystawę elementarną „Polskie ośrodki samoobrony na Wołyniu 1943-1944” jako kompendium wiedzy o zorganizowanym oporze wobec mordów Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) na terenie dawnego województwa wołyńskiego II RP. Ekspozycja w zwartej formie przekazuje informacje o realiach Wołynia pod okupacją niemiecką, uwarunkowaniach wewnętrznych polskiej akcji obronnej, największych ośrodkach samoobrony, ich dowódcach wojskowych i cywilnych oraz sposobie organizacji oporu.

Mordowana ludność początkowo nie miała żadnej możliwości przeciwdziałania zmasowanym atakom. Dlatego Polacy stopniowo zaczęli organizować placówki, a następnie bazy samoobrony. Pierwsze placówki powstały wiosną 1943 r. po pierwotnej fali mordów na Polakach. Tworzono małe oddziały, liczące kilka-kilkanaście osób, które rosły wraz z potęgowaniem się zagrożenia ze strony UPA i siekierników. W szczytowym momencie przeciw kilkudziesięciu tysiącom agresorów do walki stanęło kilka tysięcy żołnierzy samoobron i wspierających je oddziałów partyzanckich AK.

autor: Adrian Lesiakowski

współpraca: Grzegorz Makus

koncepcja graficzna serii: Aleksandra Kaiper-Miszułowicz

opracowanie graficzne: Mikołaj Kaniuk

redakcja graficzna: Magdalena Śladecka

recenzja: dr Leon Popek

Wykorzystano fotografie ze zbiorów: Archiwum IPN (AIPN), Leona Popka, Archiwum Kresowego, Ośrodka KARTA, autora oraz z domeny publicznej.