Portal tematyczny "Czerwiec '76"

25 czerwca 1976 r. w odpowiedzi na drastyczną podwyżkę cen wielu artykułów żywnościowych w conajmniej 90 zakładach przemysłowych na terenie 24 województw rozpoczęły się protesty, w których uczestniczyło 70–80 tys. osób. W Radomiu, Ursusie i Płocku ludzie wyszli na ulice, doszło do starć z milicją. Podwyżkę tego samego dnia zawieszono i protesty wygasły, jednak ekipa Gierka zastosowała wobec uczestników i przypadkowych osób brutalne represje.

Kryzys polityczno-społeczny w kraju zwiastował załamanie gospodarcze, a akcja pomocy represjonowanym za udział w proteście była katalizatorem formowania nowej, działającej jawnie, opozycji demokratycznej. Wydarzeniom Czerwca '76, poświęcony jest portal www.czerwiec76.ipn.gov.pl. Zawiera rys historyczny „w pigułce”, szczegółowe kalendaria wydarzeń, teksty o represjach i pomocy represjonowanym, galerię zdjęć i notacje, bibliografię prac IPN związanych z tematem, a także quiz sprawdzający wiedzę.

Portal znajduje się pod adresem: https://czerwiec76.ipn.gov.pl/

Katalog "To Radom - miasto bohater"

W związku z przypadającą 45 rocznicą Radomskiego Czerwca, Archiwum Państwowe w Radomiu, Instytut Pamięci Narodowej, przy współpracy Gminy Miasta Radomia oraz Fabryki Broni "Łucznik" - Radom sp. z. o.o, przygotowali wystawę ukazującą dokumenty odnoszące się do tamtych wydarzeń. Wystawa ukazuje poszczeglne etapy protestu robotniczego w Zakadach Metalowych, przez robotnicze marsze po ulicach miasta, demonstracje pod budynkiem KW PZPR, walki uliczne z milicj, po represje stosowane wobec protestujcych, a tak powstanie KOR.

Katalog prezentujący wystawę w formacie  do pobrania u dołu strony.

Komiks "Czerwiec '76"

Komiks „Radomski Czerwiec '76", wydany w 2013 roku przez IPN, jest ilustrowanym opisem wydarzeń, jakie rozegrały się w czerwcu 1976 r. w Radomiu. Koncepcję plastyczną, rysunki i scenariusz komiksu opracował radomski plastyk Przemysław Ochnia przy współpracy historyków z Biura Edukacji Publicznej IPN – dr. Pawła Sasanki i Arkadiusza Kutkowskiego.

Komiks w formacie  do pobrania u dołu strony.

Eseje: "Czerwiec '76"

 Esej prof. Jerzego Eislera.

 

 

 Esej dr. Arkadiusza Kutkowskiego.

 

"Czerwcowe kwiaty czyli (nie)ciche bohaterki Radomskiego Czerwca 76".

Tekst autorstwa Karoliny Słowińskiej, Agnieszki Tokarskiej i Anny Wrochny.

Bohaterkami tego opracowania jest pięć wyjątkowych kobiet: Marianna, Małgorzata, Mirosława, Danuta i Wiesława, które 25 czerwca 1976 r. zostały zmuszone do podjęcia działań zarówno w obronie własnej, jak i swoich rodzin. Ich udział w tamtym proteście, wywołanym 24 czerwca 1976 r. zapowiedzią wprowadzenia drastycznych podwyżek, miał różne formy: jedne bezpośrednio uczestniczyły w strajku, inne były żonami uczestników tego tragicznego w skutkach wydarzenia. Mogłoby się zdawać, że różni je niemal wszystko: wiek, wykształcenie, status społeczny czy sytuacja rodzinna. Jednak w godzinie próby okazało się, że miały wiele wspólnego. Znalazły w sobie siłę i determinację, by stawić czoła przeciwnościom. Więcej: żeby stawić czoła władzy. Należy pamiętać, że tak zdecydowany opór przeciwko rządzącym był wówczas wielkim wyzwaniem, zwłaszcza dla kobiet. Bohaterki tej publikacji reprezentują wszystkie kobiety, którym w sposób niekiedy bardzo różny przyszło mierzyć się z ówczesną sytuacją. Były żonami, siostrami czy wreszcie matkami. Martwiły się nie tylko o siebie, ale również o los najbliższych. I chociaż to na ich barki spadły konsekwencje działań podejmowanych wobec uczestników protestu, to w opowieściach o tamtych wydarzeniach wspomina się o nich niejako przy okazji. Literatura naukowa skupia się bowiem głównie na omawianiu przyczyn, przebiegu i konsekwencji protestu, zwłaszcza represji wobec uczestników. Niniejsze opracowanie przedstawia również osobiste przeżycia świadków tamtych wydarzeń. Za główny materiał źródłowy posłużyły wspomnienia bohaterek oraz relacje z protokołów przesłuchań żon i matek aresztowanych w dniu strajku. Prezentowane fotografie pochodzą ze zbiorów archiwalnych Delegatury IPN w Radomiu oraz z prywatnych zbiorów bohaterek.

Pełna wersja broszury w formacie do pobrania u dołu strony.

Relacje uczestników robotniczego buntu Czerwca '76

 Relacja Andrzeja Biela.