logo IPNInstytut Pamięci Narodowej

Block Teresa „Julek” (1935–1995)

Założycielka konspiracyjnej organizacji Jord – Just  w Szkole Ogólnokształcącej TPD w Starogardzie Gdańskim.

Organizacja Jord (od pseudonimów członkiń „Julek”; „Rita” – Irena Konewkówna i „Danka” – Irena Stolcówna). Dziewczęta w wieku 16-17 lat przygotowywały i rozklejały antysystemowe ulotki: „Brońmy wolności!”; „Pokażmy Polskę wolną!”; „Stań śmiało w walce o wolność Ojczyzny!”

Po dołączeniu do grupy Kazimierza Niemczyka, ucznia tej samej szkoły, powstała organizacja Just („Julek” i „Stanisław” – Kazimierz Niemczyk). Należało do niej 17 osób, uczniów dwóch starogardzkich szkół. Działalność obejmowała niszczenie szkolnych portretów ówczesnych przywódców państwowych. Jednocześnie prowadzili samokształcenie w zakresie historii Polski.

Podstawą wykrycia organizacji stało się „śledztwo” przeprowadzone przez dyrektora szkoły wspartego przez aktywistów ZMP. W kwietniu 1951 r. resztowano Teresę Blockówne i innych członków Just.

W czasie wielomiesięcznego śledztwa szesnastoletnia „Julek” zachowała się godnie. Również w trakcie rozprawy wykazała się hartem, mówiąc, że od więzienia woli karę śmierci. Jej koleżanka Irena Stolcówna, przekonana o karze śmierci, poprosiła, aby jej nie wieszano, tylko rozstrzelano. Pod koniec września WSR w Gdańsku skazał Teresę Blockównę na kare 9 lat więzienia. Wyrok na mocy amnestii zmniejszono do 4,5 roku. Zwolniona warunkowa została w marcu 1955 r.

W 1957 wyszła za mąż za kolegę z organizacji Just, Kazimierza Niemczyka, skazanego w 1952 r. na 8 lat więzienia. W 1968 r. zdała zaocznie maturę w Koszalinie, ukończyła Pomaturalne Studium Położnicze w Słupsku. W latach 1971–1990 pracowała jako położna w Słupsku i w Starogardzie Gdańskim. W 1980 r. wstąpiła do NSZZ „Solidarność”. Od lipca 1990 r. należała do Związku Solidarności Polskich Kombatantów.

 

Oprac. Piotr Szubarczyk

Opcje strony