logo IPNInstytut Pamięci Narodowej

Kubliński Marek (1931-1950)

Urodził się 27 IX 1931 r. w Makowie Podhalańskim, syn Jerzego, przedwojennego sędziego, później adwokata. Ukończył szkołę podstawową w Skawinie, dokąd rodzina Kublińskich przeniosła się po wysiedleniu z Makowa. Od I 1945 r. mieszkał w Krakowie, tam ukończył Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego, wstąpił do ZHP i zdał małą maturę. Naukę kontynuował w Liceum im. Jana III Sobieskiego. We współpracy z Adamem Sirko powołał we IX 1948 r. konspiracyjne koło samokształceniowe, w ramach którego podejmowali tematy dotyczące historii, doktryn politycznych a także sytuacji bieżącej. Kolejnym etapem działalności Kublińskiego był zakup powielacza, na którym wraz z Bohdanem Różyckim wydrukował około 1000 ulotek nawołujących do oporu wobec władz komunistycznych. Niestety dalsze prace zostały udaremnione przez ojców Kublińskiego i Różyckiego, którzy przekonali chłopców o nikłej skuteczności ich działań oraz o grożących im konsekwencjach. W efekcie tego Marek zniszczył ulotki a powielacz sprzedał. Wiosną 1949 r. Kubliński wraz z A. Sirko zostali zatrzymani w Żywcu podczas domniemanej próby przekroczenia granicy z Czechosłowacją. Zwolniono ich już w maju, bez postawienia zarzutów karnych. Działalność koła jednak została zawieszona, a Sirko definitywnie się z niego wycofał. Konsekwencje wcześniejszego zatrzymania Marek odczuł już we wrześniu 1949 r., kiedy bezskutecznie próbował dostać się na studia architektoniczne. Jeszcze latem 1949 r. Kubliński wraz z Różyckim powrócili do pracy konspiracyjnej, wchodząc w skład pionu dywersyjnego powołanej organizacji. Aktywne działania podjęli wiosną 1950 r., kiedy Różycki kupił pierwszy pistolet i karabin „Mauser”. Kolejne zdobyli podczas przeprowadzonych w IV 1950 r. na milicjantach akcjach rozbrojeniowych. Trzecia z nich, mająca miejsce 22 IV na ul. Stradom (lub Podzamcze) zakończyła się tragicznie, gdyż chłopcy nie zdołali uciec pościgowi. Na Rynku Głównym Kubliński został obezwładniony, ale dzięki Różyckiemu, który postrzelił napastnika mogli kontynuować ucieczkę. Odniesione rany zmusiły ich do oddalenia się z Rynku taksówką. Postrzelony Różycki ukrył się w przypadkowym mieszkaniu przy ul. Kazimierza Wielkiego 36, a Kubliński miał sprowadzić pomoc. Wracając postrzelił milicjanta, który usiłował go zatrzymać. Następnie ukrył się u rodziny, a 23 IV z pomocą ojca wyjechał do Rabki. Niestety aresztowano go już kolejnego dnia i przewieziono do WUBP w Krakowie. 26 IV został przewieziony do aresztu śledczego więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie, gdzie wydano postanowienie pociągnięcia go do odpowiedzialności karnej. Wyrokiem WSR w Krakowie z 15 VI 1950 r. został skazany na karę śmierci i utratę praw publicznych. Prośby o ułaskawienie skierowane do B. Bieruta nie zostały uwzględnione. Kubliński został zamordowany 4 X 1950 r. na podwórzu więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie. Został pochowany na tzw. kompostowniku przy płocie cmentarza Rakowickiego w Krakowie. W 1951 r. rodzina potajemnie ekshumowała jego zwłoki, które spoczęły w rodzinnym grobie. Wyrok ten został unieważniony 10 I 1992 r. postanowieniem Wydziału III Karnego Sądu Wojewódzkiego w Krakowie. 4 X 1994 r. w budynku II Liceum Ogólnokształcącego im. Jana III Sobieskiego w Krakowie została wmurowana tablica poświęcona Bohdanowi Różyckiemu i Markowi Kublińskiemu. Ich imię nosi także krakowski Oddział Stowarzyszenia Młodocianych Więźniów Politycznych „Jaworzniacy”. Rada Miasta Krakowa w 1997 r. nadała jednej z ulic nazwę Kublińskiego, podobnie postąpiła Rada Miasta Skawiny w 2001 r.

 

Oprac. Katarzyna Łysak

Opcje strony