Instytut Pamięci Narodowej Stan wojenny 1981-1983. Materiały edukacyjne do wystawy elementarnej - Zadania i ćwiczenia dla uczniów do pobrania -

Obchodzona w 2021 r. 40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego jest okazją do zaprezentowania młodemu pokoleniu tego dramatycznego okresu w naszej historii, który wiąże się z przeżyciami i wspomnieniami starszej generacji Polaków. Wystawa elementarna „Stan wojenny 1981–1983”, przy pomocy krótkich, syntetycznych tekstów, archiwalnych fotografii i wybranych dokumentów, przybliża okoliczności ogłoszenia stanu wojennego, opisuje represje wprowadzone na mocy nadzwyczajnego ustawodawstwa, informuje o ofiarach pacyfikacji i brutalności milicji oraz ZOMO, a także o instytucjach i formacjach, na których ciąży zarzut złamania obowiązującego prawa i które były znane z brutalnych represji. Na wystawie nie zabrakło również informacji o oporze polskiego społeczeństwa i wsparciu płynącym dla Polaków z zagranicy.

Elementem wzbogacającym wystawę „Stan wojenny 1981–1983” są Materiały edukacyjne do wystawy elementarnej Instytutu Pamięci Narodowej, w których oprócz broszurowej wersji ekspozycji znajdują się propozycje ułatwiające zbudowanie samodzielnej lekcji poświęconej tej tematyce. Korzystając z Materiałów edukacyjnych…, warto zwrócić uwagę na ich części składowe, które znacznie ułatwią Państwu pracę i pozwolą zmaksymalizować jej efekty.

• Broszura zawiera całą wystawę elementarną, czyli 14 plansz, z tytułami odnoszącymi się do przedstawianego zagadnienia.
• Materiał historyczny zawarty w wystawie nie rozgranicza treści przeznaczonych do prezentacji w klasach szkoły podstawowej i klasach szkoły ponadpodstawowej.
• Po każdej planszy zamieszczono moduł Strefa edukacji, pozwalający na łatwiejsze przygotowanie się do omówienia tej części wystawy. Zwróć uwagę na… umożliwia uporządkowanie toku narracji w oparciu o najważniejsze zagadnienia. Odnosi się do tekstu wystawy i materiału ikonograficznego. Czy wiesz, że… pozwala na rozszerzenie i wzbogacenie informacji, bez konieczności sięgania po dodatkowe opracowania.
• Ostatnia plansza wystawy (s. 49) zawiera bilans, przedstawiający fakty i dane liczbowe związane z okresem stanu wojennego oraz ciekawostki. W broszurze ta część ekspozycji została wzbogacona o kalendarium wydarzeń z lat 1981–1983 (s. 51–52), ułatwiające orientację w chronologii stanu wojennego.
• Wydawnictwo kończy moduł edukacyjny, stanowiący propozycję rekapitulacji materiału zawartego w wystawie. Składa się on z ćwiczeń dla ucznia o zróżnicowanym stopniu trudności, gotowych do wykorzystania w trakcie zajęć edukacyjnych. Dla odbiorcy na ponadpodstawowym poziomie edukacji przygotowano propozycje tematów esejów oraz pracę z tekstami i materiałami źródłowymi.
• W Materiałach edukacyjnych… zamieszczono również spis proponowanych publikacji źródłowych, naukowych, popularnonaukowych, albumowych i przewodników poświęconych tematyce stanu wojennego, jak również informacje o gotowych materiałach edukacyjnych, popularyzatorskich i audiowizualnych, które można pobrać z internetu, czy adresy portali tematycznych, które można wykorzystać w trakcie prowadzonych zajęć edukacyjnych.

---

Wwystawa „Stan wojenny 1981-1983" oraz towarzyszące jej Materiały edukacyjne… są efektem współdziałania edukatorów Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach oraz Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności.

• Scenariusz wystawy elementarnej: Magdalena Duber, Karol Chwastek, Michał Miwa-Młot
• Materiały edukacyjne do wystawy elementarnej: Angelika Blinda, Karol Chwastek, Aleksandra Korol-Chudy, Michał Dzióbek, Ewelina Małachowska, Ryszard Mozgol
• Recenzja merytoryczna wystawy: dr hab. Filip Musiał, dr Grzegorz Majchrzak
• Recenzja merytoryczna Materiałów edukacyjnych…: dr Bogusław Tracz
• Recenzja edukacyjna Materiałów edukacyjnych…: Michał Masłowski
• Projekt graficzny i skład: Aleksandra Korol-Chudy

Fotografie i dokumenty ze zbiorów: Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności, Społecznego Komitetu Pamięci Górników KWK „Wujek” w Katowicach Poległych 16 grudnia 1981 r., Ośrodka KARTA, Polskiej Agencji Prasowej, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Agencji fotograficznej East News, Archiwum Ośrodka Pamięć i Przyszłość, PASO, Chrześcijańskiej Konfederacji Francuskich Pracowników CFTC oraz ze zbiorów prywatnych Ewy Kubasiewicz-Houée.

© Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Katowicach

© Śląskie Centrum Wolności i Solidarności

Katowice 2021

ISBN: 978-83-8229-373-9 (wydawca IPN-KŚZpNP, wersja drukowana)

ISBN: 978-83-8229-374-6 (wydawca IPN-KŚZpNP, on-line pdf)

ISBN: 978-83-949240-9-6 (wydawca ŚCWiS, wersja drukowana)

ISBN: 978-83-962817-1-5 (wydawca ŚCWiS, on-line pdf)

Broszura wydana została jako plik pdf do pobrania z internetu oraz w wersji drukowanej - dostępnej w Przystanku Historia - Centrum Edukacyjnym IPN w Katowicach im. Henryka Sławika przy ul. św. Jana 10, w siedzibie Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności przy ul. Wincentego Pola 38 w Katowicach oraz podczas szkoleń dla nauczycieli. Wydawnictwo jest bezpłatne.