„Nadeszła chwila bitwy. Długo czekaliśmy na odwet i zemstę nad naszym odwiecznym wrogiem […]. Zadanie, które nam przypadło rozsławi na cały świat imię żołnierza polskiego” – powiedział w maju 1944 r. gen. Władysław Anders do swoich żołnierzy z 2 Korpusu Polskiego przed bitwą o Monte Cassino. Kilkanaście tygodni później podobne w wymowie słowa padły przed inwazją na Normandię z ust gen. Stanisława Maczka, dowódcy 1 Dywizji Pancernej.

Rok 1944 r. to czas wielkich bitew i czynów. To moment testu dla polskich żołnierzy, którzy po latach przygotowań i oczekiwania, po długiej wędrówce i wielu wyrzeczeniach mogli się w końcu sprawdzić w boju, mającym im przywrócić ich Ojczyznę, Polskę. W czasie, gdy trzy legendarne dziś jednostki Polskich Sił Zbrojnych: 2 Korpus Polski, 1 Dywizja Pancerna i 1 Samodzielna Brygada Spadochronowa walczyły u boku aliantów w Europie Zachodniej, na tereny przedwojennej Rzeczpospolitej wkraczała Armia Czerwona. Na ich mieszkańców, oddanych w strefę sowieckich wpływów, opadał cień komunistycznych rządów. W sierpniu 1944 r., gdy 1 Dywizja Pancerna rozpoczynała swój szlak bojowy w Normandii, trwało już Powstanie Warszawskie. Kiedy powstańcze walki chyliły się ku upadkowi, polscy spadochroniarze lądowali w Holandii, aby wziąć udział w próbie otwarcia aliantom drogi na Berlin i zakończenia wojny. Mimo poświęcenia, waleczności i położonych zasług na polach bitew, nadzieje żołnierzy na powrót do wolnej Polski okazały się płonne.

Kalendarz ścienny na 2024 r. „Nadeszła chwila bitwy”. Polskie Siły Zbrojne w 1944 r. został opracowany przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach w ramach projektu „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności”. Pretekstem do powstania wydawnictwa jest 80. rocznica opisywanych w nim wydarzeń. Kalendarz składa się z dwunastu kart poszczególnych miesięcy, na których zaprezentowano najważniejsze wydarzenia związane z największymi jednostkami Polskich Sił Zbrojnych w 1944 r. Narracja skupia się przede wszystkim na trzech formacjach: 2 Korpusie Polskim gen. Władysława Andersa, 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka oraz 1 Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej gen. Stanisława Sosabowskiego. Wszystkie zdjęcia wykorzystane w publikacji zostały wykonane w 1944 r. oraz poddane współczesnej koloryzacji. Przedstawiają żołnierzy wybranych jednostek w czasie najważniejszych działań, w których brali oni udział u boku aliantów na terenie Europy Zachodniej i we Włoszech. Stoczone przez nich bitwy okryły chwałą polskiego żołnierza. Pamięć o nich trwa nie tylko w dzisiejszej Polsce, ale również wśród mieszkańców terenów, które zostały wyzwolone spod niemieckiej okupacji dzięki poświęceniu Polaków.

Wydawnictwo przygotowane przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej – Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach, ul. Józefowska 102, 40-145 Katowice, Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Katowicach

Wybór zdjęć i opisy: Aleksandra Korol-Chudy

Współpraca: dr Mateusz Marek

Konsultacja i recenzja merytoryczna: dr Piotr Chmielowiec, dr hab. Sławomir Kalbarczyk, dr hab. Jerzy Kirszak

Projekt graficzny: Bogusław Nikonowicz | nikostudio.pl

Koloryzacja zdjęć: Mikołaj Kaczmarek

Zdjęcia wykorzystane w kalendarzu pochodzą ze zbiorów: Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN), Narodowego Archiwum Cyfrowego (NAC), Imperial War Museums (IWM), Ośrodka KARTA oraz Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie (PISM), udostępnione przez Ośrodek KARTA

Akcja upowszechniania i dystrybucji kalendarza prowadzona była w grudniu 2023 r.