Instytut Pamięci NarodowejRok 1921 na Górnym Śląsku
Wystawa, przygotowana w ramach obchodów stulecia plebiscytu i III powstania śląskiego, jest kontynuacją wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku”.
Dnia 10 stycznia 1921 r. wszedł w życie „Regulamin plebiscytu na Górnym Śląsku”. Dokument regulował najważniejsze kwestie związane z głosowaniem, które miało rozstrzygnąć kwestię przynależności państwowej regionu. Dalsze szczegóły wraz z datą plebiscytu zostały ogłoszone przez Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową pod koniec lutego. W niedzielę palmową 20 marca 1921 r. odbył się wyczekiwany przez mieszkańców Górnego Śląska plebiscyt, którego wyniki okazały się niekorzystne dla Polski. Niewiele ponad 40 % głosów zostało oddanych za Polską i ponad 59 % za Niemcami. We wschodnich powiatach obszaru plebiscytowego zdecydowana większość głosujących wrzuciła kartkę za Polską. To skłoniło Wojciecha Korfantego do zaproponowania podziału spornego terenu aby część wschodnia z obszarem przemysłowym przypadła Polsce. Międzysojusznicza Komisja nie zdołała wypracować wspólnej propozycji i przedstawiła dwie różne koncepcje. Ostateczną decyzję miała podjąć Rada Najwyższa. Wobec odgłosów o planach przyznania Polsce tylko dwóch południowych rolniczych powiatów strona polska podjęła decyzję o wybuchu III powstania śląskiego. Po zakończeniu walki zbrojnej obszar plebiscytowy ponownie objęła we władanie Międzysojusznicza Komisja, a decyzję o przebiegu granicy polsko-niemieckiej na Górnym Śląsku mieli podjąć przedstawiciele wielkich mocarstw. Pracę nad wytyczeniem przyszłej granicy trwały kilka miesięcy i ostateczne rozstrzygnięcie nastąpiło w październiku.
Wykorzystano zbiory: Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach, Biblioteki Narodowej w Warszawie, Biblioteki Śląskiej w Katowicach, Francuskiej Biblioteki Narodowej, Grzegorza Grześkowiaka, Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny Oddziale Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Muzeum Dziejów Militarnych Śląska w Pszczynie, Muzeum Prasy Śląskiej w Pszczynie, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Towarzystwa Miłośników Miasta Żory
Autorka wystawy: Renata Skoczek
Projekt graficzny: Bogusław Nikonowicz
Recenzja: dr Mirosław Węcki
Informacje techniczne: wystawa składa się z 9 plansz roll-up o wymiarach 100 x 200 cm.
