logo IPNInstytut Pamięci Narodowej

Prezentacja wystawy „Polacy w bitwie o Wielką Brytanię” – Łódź, 8-23 listopada 2021

Staraniem Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Łodzi w dniach 8-23 listopada 2021 r. w siedzibie Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Łodzi przy ul. Żeromskiego 115 prezentowana jest wystawa elementarna przygotowana przez Biuro Edukacji Narodowej w Warszawie. Ekspozycja przedstawia najistotniejsze informacje o polskim wkładzie w pierwsze strategiczne zwycięstwo alianckie w II wojnie światowej.

Polscy lotnicy, którzy od 8 grudnia 1939 r. trafiali do Wielkiej Brytanii i przechodzili szkolenie w RAF, byli w lecie 1940 r. kierowani jako uzupełnienie do dywizjonów brytyjskich. Pierwsze polskie zwycięstwo w bitwie o Wielką Brytanię odniósł por. Antoni Ostowicz ze 145 Dywizjonu RAF, biorący udział 16 lipca w zestrzeleniu niemieckiego bombowca Heinkel 111. Porucznik Ostowicz był również naszą pierwszą stratą – zginął 11 sierpnia. W czasie bitwy 81 polskich pilotów latało w 27 dywizjonach brytyjskich i zniszczyło około 40 samolotów Luftwaffe.

Brytyjskie dowództwo początkowo zgadzało się na tworzenie wyłącznie polskich jednostek bombowych. Na lotnisku w Bramcote 1 lipca 1940 r. sformowano Dywizjon 300 „Ziemi Mazowieckiej”, a 22 lipca 1940 r. Dywizjon 301 „Ziemi Pomorskiej”. Weszły do walki w drugiej fazie bitwy; działały z lotniska Swinderby. Od 14 września do 15 października 1940 r. bombardowały niemieckie barki desantowe przygotowane do inwazji na Wyspy Brytyjskie w portach okupowanej Europy: Boulogne, Calaise i Ostenda.

Bardzo duże straty w personelu latającym, ponoszone w bitwie oraz znakomita postawa polskich pilotów w dywizjonach brytyjskich skłoniły Anglików do wprowadzenia do walki dwóch polskich jednostek myśliwskich. 15 sierpnia 1940 r. loty bojowe rozpoczął Dywizjon 302 „Poznański”, kontynuujący tradycje III Dywizjonu Myśliwskiego 3 Pułku Lotniczego w Poznaniu. Jego piloci (operujący z lotnisk w Leconfield i Duxford) uzyskali w czasie bitwy o Wielką Brytanię około 8 zestrzeleń.

Fenomenem okazał się Dywizjon 303 „Warszawski”, sformowany 2 sierpnia w Northolt. Kontynuował tradycje III Dywizjonu Myśliwskiego 1 Pułku Lotniczego w Warszawie oraz 7 Eskadry Myśliwskiej im. Tadeusza Kościuszki, która wyróżniła się w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. Piloci dywizjonu okazali się niezwykle skuteczni – w ciągu zaledwie 39 dni (od 30 sierpnia do 7 października 1940 r.) zniszczyli około 60 samolotów niemieckich. Dywizjon 303 stał się jedną z najlepszych jednostek całej bitwy, a jego dokonania dawały nadzieję i otuchę rodakom w okupowanej Polsce.

Polscy piloci, latający w bitwie o Wielką Brytanię nowoczesnymi samolotami, mogli wreszcie nawiązać równorzędną walkę z przeciwnikiem i pokazać, co potrafią. Rewelacyjne dokonania bojowe wyszkolonych w dęblińskiej Szkole Orląt polskich lotników przechyliły szalę zwycięstwa na stronę brytyjską. Przyspieszyły też formowanie w Wielkiej Brytanii kolejnych polskich dywizjonów.

Bitwa o Wielką Brytanię była momentem zwrotnym II wojny światowej. Niemiecki podbój został zatrzymany a z terenu Wielkiej Brytanii wkrótce wyszła ofensywa – najpierw powietrzna, później lądowa – która wyzwoliła w 1944 r. kraje Europy Zachodniej.

 

Klauzula informacyjna dotycząca przetwarzania danych osobowych w związku z uczestnictwem w wydarzeniu organizowanym przez Instytut Pamięci Narodowej

  • fot. Jakub Kania
    fot. Jakub Kania
  • fot. Jakub Kania
    fot. Jakub Kania
  • fot. Jakub Kania
    fot. Jakub Kania

Opcje strony