Instytut Pamięci Narodowej Otwarcie wystawy „Ks. Jan Zieja” – Warszawa, 3 sierpnia 2023 - Przyjdz i zobacz -

Otwierając wystawę, jej autorka – Katarzyna Helik, pracownik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Łodzi, powiedziała:

Ks. Jan Zieja na kartach historii zapisał się jako orędownik piątego przykazania Dekalogu: „Nie zabijaj”. Jako kapelan polskich żołnierzy podczas wojny polsko-bolszewickiej, wojny obronnej 1939 r. i Powstania Warszawskiego nieustannie zmagał się z dylematem moralnym: walczyć czy trwać przy ewangelicznym zakazanie zabijania. W wyniku doświadczeń wojennych percepcja walki ze złem była dla niego tożsama z radykalnym pacyfizmem.

[…] Życie ks. Jana Ziei to egzemplifikacja trwania przy wartościach, bez względu na cenę. Duchowny odegrał znaczącą rolę w życiu wielu ludzi XX w., ale i współcześnie poznanie dokonań ks. Ziei pozwala czerpać inspirację kapłanom i osobom świeckim.

W wernisażu wzięli udział m.in.: dr Adam Pleskaczyński – dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN, Mateusz Kotecki – dyrektor Oddziału IPN w Łodzi, ks. prał. Aleksander Seniuk – rektor kościoła Sióstr Wizytek, dr Barbara Fedyszak-Radziejowska – doradca Prezydenta RP Andrzeja Dudy, przedstawiciele Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Marian Kmieciak – wójt Gminy Odrzywół, w której urodził się ks. J. Zieja oraz dr Ewa Siemaszko - członek Kapituły Nagrody Kustosz Pamięci Narodowej.

Wystawę oglądać można do 20 sierpnia 2023 r.

Ekspozycja wpisuje się w cykl biograficznych wystaw elementarnych dostępnych na stronie internetowej IPN.

 

---

Ks. Jan Zieja urodził się 1 marca 1897 r. we wsi Ossa. Od najmłodszych lat wykazywał chęć nauki. Święcenia kapłańskie przyjął 5 lipca 1919 r. W 1922 r. przebywał kilka miesięcy w Rzymie, studiując archeologię chrześcijańską w Instytucie Biblijnym i Wschodnim. Ukończył studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego (uzyskał absolutorium) oraz studiował judaistykę na UW.

Był kapelanem podczas wojny polsko-bolszewickiej, wojny obronnej 1939 r. i Powstania Warszawskiego. Doświadczenia wojenne uczyniły go radykalnym pacyfistą szukającym nowych dróg walki ze złem i niesprawiedliwością. Duchowny przez całe swoje życie, niezależnie od okoliczności, pomagał najbardziej potrzebującym, wykluczonym z powodów ekonomicznych, społecznych, rasowych oraz politycznych. W odczytaniu Ewangelii wyprzedzał postanowienia II Soboru Watykańskiego.

Wypełniał obowiązki kapelana Zakładu dla Ociemniałych w Laskach oraz Domów Zakonnych Zgromadzenia Urszulanek Serca Jezusa Konającego w Mołodowie i Warszawie.

Posługę kapłańską pełnił w parafiach diecezji sandomierskiej, pińskiej, tzw. drohiczyńskiej oraz gorzowskiej.

Po zakończeniu II wojny światowej zaangażował się w pracę duszpasterską na tzw. ziemiach odzyskanych – był pierwszym katolickim księdzem zamieszkałym w Słupsku. Z jego inicjatywy powstał tam m.in. Dom Matki i Dziecka oraz Uniwersytet Ludowy.

Ks. Zieja był publicystą, pisarzem religijnym i tłumaczem.

Jako działacz społeczny współtworzył Komitet Obrony Robotników, pierwszą jawną organizację opozycyjną. Ponadto podpisał „Apel do społeczeństwa polskiego”, który zainicjował działalność Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela.

Kapłan zmarł 19 października 1991 r. w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu w Laskach.