UŻYTECZNOŚĆ
Użyteczność. Patriotyczny aktywizm społeczny i działania modernizacyjne w Polsce od końca XVIII wieku do II wojny światowej
Celem wystawy jest przedstawienie zjawisk związanych z patriotycznie motywowaną aktywnością społeczną i działaniami modernizacyjnymi Polaków od czasów stanisławowskich do końca międzywojnia. Ekspozycja pokazuje praktyczną użyteczność jednostek i grup pracujących pro publico bono. Na kartach wystawy obecna jest tematyka dotycząca szeroko rozumianego kapitału społecznego (kultura, edukacja, nauka), gospodarki, opieki medycznej i opieki społecznej, infrastruktury lokalnej oraz innowacji i zmian społecznych.
Wyrosła na bazie polskich doświadczeń praktyka użyteczności jednostki dla wspólnoty nie oznacza konkretnego obszaru czy formy działalności. To sposób myślenia i codziennej pracy, które reprezentowali Polacy zaangażowani w poprawianie jakości życia zbiorowego. Istnienie takiego wzorca na przestrzeni wielu dziesięcioleci i wobec zmieniających się okoliczności dowodzi, że to nie prąd umysłowy, ideologia czy moda, ale dojrzała, wielowymiarowa postawa życiowa, która może inspirować współczesnych.
Narracja obejmuje także wątki z historii regionu lubelskiego, na terenie którego odnaleźć można wiele ciekawych przykładów realizacji działań użytecznych dla wspólnoty.
Wystawa wskazuje podstawowe powiązania przyczynowo-skutkowe, dostarcza wiedzy o głównych ideach, instytucjach, wydarzeniach i osobach zaangażowanych w opisywaną działalność, a także materiału do dalszych skojarzeń historycznych i społecznych. Daje także odbiorcom podstawy do własnych przemyśleń i poszukiwań.
Ekspozycja jest skierowana głównie do uczniów szkół średnich i starszych klas szkoły podstawowej, studentów, zwłaszcza do młodzieży ciekawej nowej wiedzy i ambitnej, a także do szerokiego grona odbiorców.
Wystawa składa się z 30 plansz podzielonych na 3 okresy historyczne (przedrozbiorowy, porozbiorowy, międzywojenny) oraz planszy tytułowej i dwu wstępnych. Do wystawy został przygotowany rozbudowany, atrakcyjny wizualnie i poznawczo katalog.
Autorem wystawy i katalogu jest Adrian Lesiakowski (Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Lublinie).