logo IPNInstytut Pamięci Narodowej

„Wybory i referenda w PRL w latach 1946–1989”

Wybory, plebiscyt, głosowanie czy farsa? Wyniki sfałszowanego referendum z czerwca 1946 r. przesądziły zmianę przedwojennego układu dwuizbowego parlamentu (sejm i senat) na jednoizbowy sejm.

 

Pierwsze wybory, ze stycznia 1947 r., do Sejmu Ustawodawczego, były jeszcze starciem Polskiej Partii Robotniczej, Polskiej Partii Socjalistycznej i Stronnictwa Ludowego z opozycją utożsamianą powszechnie z Polskim Stronnictwem Ludowym. Kolejne wybory (z 1952 r.) oraz Konstytucja PRL potwierdzały hegemonię Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Po dojściu do władzy Władysława Gomułki w październiku 1956 r., wybory przybrały formę plebiscytu popularności władz. Zmianom uległa ordynacja wyborcza. Wybory ze stycznia 1957 r. potwierdziły, że społeczeństwo zaakceptowało taką formę legitymizacji władzy, choć równocześnie, o czym świadczyły liczne komentarze w czasie wyborów, nie aprobowało w całości sposobu ich przeprowadzania (czyli głosowania bez skreśleń, rezygnacji z tajności). Protestowano, choć do wyborów z marca 1980 r. głównie w sposób indywidualny, rozproszony, jednostkowy. Protesty były jedynie sygnałem, że nie wszyscy są zadowoleni z rządów partii komunistycznej. Zmiany nastąpiły w czasie wyborów do rad narodowych w 1984 r., a szczególnie w październikowych wyborach do sejmu w 1985 r. Wybory z 4 czerwca 1989 r. to wynik kontraktu zawartego między umiarkowaną częścią obozu solidarnościowego a władzami, otwierający nowy etap polskiego parlamentaryzmu.

Wystawa składa się z 24 plansz. 

Autorem scenariusza jest dr hab. Sebastian Ligarski

Opracowanie graficzne: REBELIA Tomasz Przedpełski

zdjęcie zajawkowe

Opcje strony