logo IPNInstytut Pamięci Narodowej

Deportacje obywateli polskich w głąb ZSRS w latach 1940-1941

Wraz z atakiem Związku Sowieckiego na Polskę 17 września 1939 roku rozpoczął się nowy etap prześladowań Polaków. Zagrożenie dla państwa i narodu polskiego nadciągało nie tylko te strony III Rzeszy ale również wschodniego sąsiada.

Polacy, którym przyszło żyć w nowych realiach okupowanego przez Związek Sowiecki państwa musieli zmierzyć się z szeregiem represji ze strony okupanta. Jedną z nich były masowe deportacje do Związku Sowieckiego. Władza komunistyczna z Józefem Stalinem na czele działał bardzo szybko, a pierwsze rozporządzenia deportacyjne pojawiły się już w grudniu 1939 roku. Nieświadomi zagrożenia Polacy do 10 lutego 1940 roku, czyli dnia pierwszej deportacji, nie mieli pojęcia o nadciągającym niebezpieczeństwie.

Począwszy od lutego 1940 roku do czerwca 1941 roku w czterech masowych deportacjach zostało wywiezionych na wschód nie mniej niż 320 tys. obywateli II Rzeczypospolitej. Wśród nich znaleźli się m. in. przedstawiciele polskiej administracji państwowej z czasów II RP, oficerowie, kolejarze, środowisko inteligenckie, ziemiaństwo. Do deportacji podlegał każdy kto potencjalnie mógł zagrażać istnieniu sowieckiego ładu na terenach okupowanej Polski. Nie wyłączając przedstawicieli mniejszości narodowych: Żydów, Ukraińców, Białorusinów i Poleszuków.

Polacy deportowani do Związku Sowieckiego i na tereny ich republik zostali wyrwani z dotychczasowego życia i poczucia bezpieczeństwa. Wtedy jeszcze nie wiedzieli, że nigdy nie będzie im dane powrócić do swych domów. Wysłani towarowymi pociągami na wschód byli zdani na łaskę miejscowych komendantów NKWD. Ciężka, wyczerpująca praca ponad siły, a także głód i choroby powodowały, że wielu Polaków pozostało na zawsze na tej „nieludzkiej ziemi”.

 

zdjęcie zajawkowe

Opcje strony