Instytut Pamięci Narodowej Talvisota 1939-1940 - polsko-fińskie relacje polityczne i wojskowe w okresie wojny sowiecko-fińskiej – inscenizacje bitew historycznych z użyciem modeli redukcyjnych - Lekcje i warsztaty -

Od początku grudnia 2021 Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej we Wrocławiu odtwarzało przebieg fińsko-sowieckiej wojny zimowej w ramach cyklu inscenizacji bitew historycznych z użyciem modeli redukcyjnych. Przy tej okazji przywołano sylwetki dwóch polskich lotników: Feliksa Pechy oraz Wacława Ulassa, którzy wzięli czynny udział w konflikcie. Organizację cyklu umożliwił współorganizator – Bolter.pl. O sukcesie cyklu (o którym zaświadczą zamieszczone poniżej zdjęcia) przesądziło zaangażowanie wielu osób, za co wszystkim serdecznie dziękujemy.

Szczegółowy relację znajdziecie pod linkiem:

https://www.facebook.com/events/446136240405866/?active_tab=discussion

Biogram – Feliks Pecho: https://www.facebook.com/ipnwroclaw/posts/3080736092184144?__cft__[0]=AZW-TR_mk4__Kjg-dlRUreIKL6j94YIuQWiga5b56j4IpU5UfgaaDaQ2ZjFOUwjnTfK-5fjlwhTpfU_jqRw-7jlc-w7M1JifwhQKbGZYwZ1SdOz86Qsx0Q8Kp9heKlRbaggDt25O__f5nyDggcdiCsvz&__tn__=%2CO%2CP-R

Biogram – Wacław Ulass: https://www.facebook.com/ipnwroclaw/posts/3086028634988223?__cft__[0]=AZUrMaEbEqUpWcf7LbSfCjirEfrxn2toywonMlxm6G1CvyDLqGXoHdL_ZhV88F5ueSZLLe6sXmG2qD5TjfcZ5fl7UX_ZVpLQbyFP4IBVub4LKrXkmApM1YJQ5eY_htYV32SwiEJ_VlHMq6AVL5y2yCi8&__tn__=%2CO%2CP-R

                Tymczasem zapraszamy do przeczytania ostatniego tekstu pt.: „Na odsiecz Finlandii. Wojna zimowa, a Wojsko Polskie. O planowanej interwencji oddziałów Wojska Polskiego w Finlandii.”

                W dynamicznej rzeczywistości II wojny światowej wojna zimowa (30 XI 1939 r. – 13 III 1940 r.) stanowiła dobrą okazję do umocnienia pozycji rządu polskiego na uchodźctwie. Przez zmianę optyki polityki Związku Sowieckiego oraz decyzji o wykluczeniu agresora z Ligii Narodów (14 XII 1939 r.), rząd francuski i angielski znalazły się pod presją, w wyniku której podjęto kroki mające czynnie wesprzeć stronę fińską. W efekcie 19 XII 1939 r. w czasie posiedzenia Najwyższej Sojuszniczej Rady Wojennej francuski premier Édouard Daladier zaproponował utworzenie korpusu ekspedycyjnego, który miałby zostać wysłany do Finlandii. Powyższą sytuację chciał wykorzystać rząd gen. Władysława Sikorskiego by wymusić na sojusznikach działania wspierające Polskę.

                15 II 1940 r. gen. Sikorski wprost określił cel udziału polskich sił w konflikcie fińsko-sowieckim, jakim było wciągnięcie aliantów do wojny ze Związkiem Sowieckim. W myśl tradycji hasła „Za naszą wolność i waszą” działania na rzecz Finlandii rozumiano jako akcję polityczną i prestiżową. Parafrazując słowa płk. Aleksandra Kędziora, szefa Sztabu Naczelnego Wodza, można powiedzieć, że solidarna współpraca wojskowa wszystkich trzech aliantów: Wielkiej Brytanii, Francji i Polski miała stanowić dowód, że Polska istnieje i walczy w ramach frontu Sprzymierzonych.

                Racjonalnym wydawało się sformowanie polskich ochotniczych oddziałów z internowanych żołnierzy na terenach Łotwy i Litwy. Jednakże, w wyniku szwedzkiej polityki mającej na celu nie prowokowanie III Rzeszy oraz niemieckich nacisków na Szwecję, plan ten nie zakończył się sukcesem. W ramach tworzenia korpusu ekspedycyjnego przewidywano dwa miejsca lądowania: w Petsamo (Finlandia) według planu francuskiego lub w Kirkenes (Norwegia) w myśl brytyjskiej koncepcji ograniczenia dostępu III Rzeszy do rudy żelaza. W obu wypadkach strona francuska planowała użycie mieszanej brygady gen. Marie E. A. Bethouarta, której częścią miała być Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich. Zaangażowanie gen. Sikorskiego w plan wysłania polskich lotników na front fiński zaowocowało utworzeniem Dywizjonu III/145 „Dębliński” (fiński) w siłach PSP we Francji. Plany oraz gromadzenie wojsk przerwało zakończenie wojny zimowej, jednakże przygotowane w tym czasie polskie siły były wykorzystywane w zasadzie do końca II wojny światowej.

Oprac. Daniel Ostrowski, red. Michał Surowiec

Bibliografia:

Adamiak M., Rząd RP na wychodźstwie wobec wojny sowiecko-fińskiej (1939-1940), „Echa Przeszłości” 2012, nr XIII.

Kastory A., Finlandia w polityce mocarstw 1939–1940, Kraków 1993.

Śliżewski G., Polskie lotnictwo wojskowe a wojna zimowa 1939/1940, „Przegląd Historyczno-Wojskowy”, 2019, nr 1.