logo IPNInstytut Pamięci Narodowej

Ukraina

Losy Polski i Ukrainy od wieków są splecione. Historia obu krajów posiada swe wspaniałe, ale i bardzo trudne karty. Ponad 7o proc. obecnej Ukrainy wchodziło niegdyś w skład Rzeczypospolitej Obojga Narodów.  Polskie osadnictwo najliczniej występowało w województwie lwowskim oraz na Podolu i Wołyniu.

Po rozbiorach Rzeczypospolitej, szczególnie w ramach represji po powstaniu listopadowym i powstaniu styczniowym, ludność i kultura polska poddana była masowym represjom w ramach Imperium Rosyjskiego. Polskie instytucje społeczne i kulturalne (jak Liceum Krzemienieckie, wyposażenie Uniwersytetu Wileńskiego, szkolnictwo polskie) były likwidowane, a ludność polską na każdym kroku dyskryminowano.

Po traktacie ryskim kończącym wojnę polsko-bolszewicką na wschód od granicy polsko-sowieckiej znalazło się kilkaset tysięcy Polaków. Władze sowieckie w latach trzydziestych dokonały eksterminacji i masowych deportacji ludności polskiej w tzw. Operacji Polskiej NKWD. Ludność ukraińska również była ofiarą stalinowskich represji podczas Wielkiego Głodu w latach 1932–1933 i Wielkiej Czystki.

Podczas II wojny światowej w 1943 r. oddziały Ukraińskiej Armii Powstańczej dokonały ludobójstwa polskiej ludności na Wołyniu i w Galicji Wschodniej. Ofiarami byli też Ukraińcy, którzy próbowali pomóc w tym czasie swoim polskim sąsiadom.

Po II wojnie światowej Ukraina stała się jedną z radzieckich republik. Swą niepodległość odzyskiwała przez wiele lat.  W wyniku Rewolucji Godności w 2013 r. i obaleniu prorosyjskiego prezydenta Wiktora Janukowycza odzyskała swą suwerenność i niezależność.

1 stycznia 2016 r. weszła w życie umowa stowarzyszeniowa między Ukrainą a Unią Europejską o pogłębionej i całościowej strefie wolnego handlu.

Na terenie Ukrainy mieszka według różnych oficjalnych danych od ponad 144 do 900 tys. Polaków. Nieoficjalnie liczba Polaków na Ukrainie szacowana jest nawet na 2 miliony.

Przystankiem Historia na Ukrainie opiekują się oddziały IPN w Rzeszowie i Lublinie.

 

Wybierz Strony