Instytut Pamięci Narodowej „Idąc po Ich śladach…”. Ścieżka edukacyjna po Miejscu Pamięci i Przestrogi Ravensbrück - Publikacje popularnonaukowe -

Ogólnopolski konkurs recytatorski „W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbrück” jest organizowany od wielu lat. Jego pomysłodawczynią i inicjatorką była Maria Lorens, wieloletni dyrektor Szkoły Podstawowej nr 24 w Rudzie Śląskiej i córka Katarzyny Matei – byłej więźniarki FKL Ravensbrück. Główną nagrodą dla wszystkich finalistów i ich opiekunów jest wyjazd do Niemiec i wizyta w Miejscu Pamięci i Przestrogi Ravensbrück. Właśnie dla uczniów i nauczycieli oraz w odpowiedzi na potrzebę zgłębiania informacji o tym niezwykłym miejscu powstała publikacja edukacyjna „Idąc po Ich śladach…”. Ścieżka edukacyjna po Miejscu Pamięci i Przestrogi Ravensbrück. Zamysłem autorek, Marii Lorens i Eweliny Małachowskiej, ogólnopolskiego koordynatora konkursu, było stworzenie przewodnika po byłym obozie, zawierającego zarówno najważniejsze informacje dotyczące jego funkcjonowania, jak i historie Polek-więźniarek, stanowiących najwyższy odsetek wśród ogółu osadzonych.

Publikacja składa się z kilku elementów. Jednym z nich jest przejrzyste kalendarium: na tle chronologicznej historii całego obozu pokazana jest historia Polek, m.in. transporty specjalne z Polski, powstanie konspiracyjnej Drużyny Harcerskiej „Mury” czy rozpoczęcie eksperymentów medycznych na więźniarkach. W szczegółowo opisanej historii obozu zawarto m.in. informacje dotyczące jego organizacji, ubioru więźniarek, wyżywienia, pracy, operacji doświadczalnych na polskich dziewczętach czy śmiertelności. Autorki poświęciły cały rozdział konspiracji – wyjątkowej działalności Polek, która była fenomenem na tle innych obozów koncentracyjnych w czasie II wojny światowej. Czytelnicy dowiedzą się więc o wspomnianych już „Murach”, listach pisanych moczem, twórczości obozowych poetek czy malarek, tajnym nauczaniu i „szkole” obozowej.

Sednem publikacji jest jednak przewodnik po byłym obozie. Na tle mapy z planem obozu zaznaczono najważniejsze punkty warte odwiedzenia. Dzięki bogatym ilustracjom zarówno współczesnym jak i historycznym, można się przenieść w to wyjątkowe miejsce. Stanąć przed budynkiem komendantury, przejść przez bramę obozową, poczuć żwir pod nogami na Ulicy Lagrowej, iść pomiędzy nieistniejącymi już blokami i rewirem (szpitalem obozowym), zwiedzić zabudowania szwalni – miejsca pracy więźniarek, wejść do bunkra – obozowego więzienia i miejsca kaźni, stanąć przed todtengangiem – miejscem wielu straceń, przed piecami krematorium i pustym placem po komorze gazowej by na końcu zatrzymać się nad jeziorem Szwedt, na którego dnie spoczywają prochy tych, które obozu nie przeżyły. Przewodnik zaprowadzi nas też na cmentarz w pobliskim miasteczku Fürstenberg, gdzie niedawno odkryto urny z prochami rozstrzelanych Polek.

Publikacja kończy się kilkoma stronami zawierającymi biogramy Polek – więźniarek oraz ich oprawców – komendantów, lekarzy, pielęgniarek, SS-manów i aufseherek – obozowym dozorczyń.

„Idąc po Ich śladach…”. Ścieżka edukacyjna po Miejscu Pamięci i Przestrogi Ravensbrück, Katowice 2020, s. 86

Wydawnictwo przygotowane przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach, ul. Józefowska 102, 40-145 Katowice, Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej w Katowicach

Tekst: Maria Lorens, Ewelina Małachowska

Recenzja: Marek Gadowicz

Fotografie i dokumenty ze zbiorów: Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem” Oddział Muzeum Lubelskiego w Lublinie, Muzeum Miejsca Pamięci i Przestrogi Ravensbrück, Stowarzyszenia Rodzina Więźniarek Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego w Ravensbrück, Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej, Aleksandry Drzewowskiej, Urszuli Gierasimiuk, Marii Lorens, Michała Neumanna, Eweliny Małachowskiej, Sandry Powały, Leszka Rysaka, Pawła Woźniaka.

Skład i druk: Adatto

Nakład: 1 tys. egemplarzy

ISBN: 978-83-8098-866-8

 

Broszury będą dostępne dla nauczycieli i uczniów zainteresowanych tematyką FKL Ravensbrück

 

Kontakt: Ewelina Małachowska, 32 207 07 14, ewelina.malachowska@ipn.gov.pl