Wystawa przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN oraz Muzeum Miasta Jaworzna w 90. rocznicę w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge 1932 w Berlinie oraz 90. rocznicę śmierci Żwirki i Wigury w katastrofie lotniczej w Cierlicku Górny na Zaolziu.

Ekspozycja w symultaniczny sposób ukazuje losy Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury od czasów młodości, aż do ich pierwszego spotkania w 1929 r. w siedzibie Aeroklubu Akademickiego w Warszawie. Widoczne są w wspólne wątki wynikające ze skomplikowanej historii Polskich pierwszych dekad XX wieku. Żwirko – urodzony na Wileńszczyźnie, pod zaborem rosyjskim – służył w armii carskiej. Po rewolucji bolszewickiej wstąpił do I Korpusu Polskiego, a po jego rozformowaniu walczył z bolszewikami w białej armii gen. Denikina. Stanisław Wigura, młodszy o osiem lat od Żwirki, jako ochotnik walczył w wojnie polsko-bolszewickiej.

Kolejna część wystawy ukazuje wspólną karierę Żwirki i Wigury, pełną sukcesów – której ukoronowaniem było zwycięstwo w Challenge’u 1932 – i wypełnioną przyjaźnią oraz wzajemnym zaufaniem. W dyscyplinie, którą reprezentowali, życie każdego z nich zależało od umiejętności i rzetelności drugiego. Równie ważnym elementem wystawy jest przedstawienie form upamiętnienia ich postaci, które są aktualne od momentu ich tragicznej śmierci, aż do dzisiaj. Udział 300000 ludzi w uroczystościach pogrzebowych potwierdzał fenomen ich popularności. Historia pełna spektakularnych sukcesów budzi zainteresowanie do dzisiaj. Aktualnie Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura są patronami ponad 200 ulic i kilkunastu szkół. Na bramie do Żwirkowiska – miejsca pamięci utworzonego w miejscu katastrofy lotniczej, w której zginęli, znajduje się napis: „Żwirki i Wigury start do wieczności”.

Scenariusz wystawy: Adrian Rams

Recenzja merytoryczna: dr hab. prof. WSTiE w Jarosławiu Andrzej Olejko

Projekt graficzny: dr Sławomir Śląski

Fotografie i dokumenty ze zbiorów: Narodowego Archiwum Cyfrowego, Fundacji Historycznej Lotnictwa Polskiego

Opracowanie komputerowych modeli samolotów: Tomasz Sadzinica

 

 

---

Informacje techniczne: wystawa plenerowa (posiada możliwość prezentacji wewnątrz), składa się z 15 paneli formatu 100 x 200 cm zamontowanych na 5 stelażach wystawienniczych o kształcie graniastosłupa trójkątnego. Każdy stelaż należy obciążyć bloczkami betonowymi, które można wypożyczyć z wystawą.