Instytut Pamięci NarodowejReprint mapy „Wyniki plebiscytu śląskiego (20 marca 1921)”
Mapa górnośląskiego obszaru plebiscytowego „Wyniki plebiscytu śląskiego (20 marca 1921)” przedstawia w sposób graficzny podział głosów w plebiscycie, który odbył się na Górnym Śląsku w marcu 1921 r.
Zgodnie z postanowieniem traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919 r., ustalającego nowy ład i porządek polityczny w Europie po I wojnie światowej, o przyszłości Górnego Śląska miało zadecydować głosowanie, w którym mieszkańcy regionu wypowiedzieć się mieli czy wolą, aby należał on do Polski, czy do Niemiec. W plebiscycie oddano ponad 1 milion 190 tysięcy głosów, z których 59,4% przypadło Niemcom, a 40,3 % - Rzeczypospolitej. Na omawianej mapie kolorem czerwonym zaznaczono obszar gmin, gdzie większość osób zagłosowała za Polską, a niebieskim (szarym) – za Niemcami. Oryginalną mapę wydano w latach 20. XX w. (prawdopodobnie w 1922 r. lub później), o czym świadczy naniesiona na nią linia podziału górnośląskiego obszaru plebiscytowego między Polskę a Niemcy, wytyczona przez Ligę Narodów i zaaprobowana przez Radę Ambasadorów 20 października 1921 r. Do do września 1939 r. linia ta była oficjalną granicą państwową. Informacja o granicy stanowi część legendy mapy, podobnie jak ta o znaczeniu kolorów. Natomiast na arkuszu brak jest wydawcy i miejsca wydania. Niemniej jednak analogiczną mapę, zatytułowaną „Wynik plebiscytu na Górnym Śląsku”, wydał już w kwietniu 1921 r. Instytut Gospodarstwa Społecznego, a wydrukował Fotolito W. Główczewski w Warszawie. Legendę tej wersji zapisano w języku polskim i francuskim. Od późniejszego arkusza odróżnia ją także brak wspomnianej linii podziału Górnego Śląska między dwa spierające się o niego kraje, ponieważ decyzja o przynależności regionu w chwili wydruku mapy nie została jeszcze podjęta.
Reprint mapy „Wyniki plebiscytu śląskiego (20 marca 1921)” stanowi pomoc dydaktyczną dla nauczycieli i edukatorów, wspomagającą i urozmaicającą prowadzenie zajęć na temat walk o przyłączenie Górnego Śląska do Rzeczypospolitej w latach 1919-1921. Przygotowany został przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Katowicach i wydany przez Oddział Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach z okazji setnej rocznicy plebiscytu górnośląskiego, w ramach obchodów stulecia powstań śląskich. Oryginał, na podstawie którego przygotowano wydruk, pochodzi ze zbiorów Biblioteki Śląskiej w Katowicach.
Reprint wydany w formacie A2 (42,0 x 59,4 cm) na papierze plakatowym, towarzyszy infografice „Plebiscyt na Górnym Śląsku”.
Wydawnictwo bezpłatne, do odbioru w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN w Katowicach im. Henryka Sławika przy ul. św. Jana 10 w godzinach pracy Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach (do wyczerpania nakładu).
