logo IPNInstytut Pamięci Narodowej

Polskie podziemie niepodległościowe 1944-1963

Teka edukacyjna IPN „Polskie podziemie niepodległościowe 1944–1963" przygotowana została przez pracowników Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie. Problematyka w niej omówiona to jeden z kluczowych tematów związanych z reakcją i postawami społeczeństwa polskiego wobec nowej rzeczywistości politycznej, która kształtowała się po zakończeniu II wojny światowej. W zrozumiały i przystępny sposób przedstawia złożoność struktur i celów stawianych sobie przez formacje polskiego podziemia niepodległościowego, ogromny ładunek emocjonalny wynikający z tragicznego losu „Żołnierzy Niezłomnych”, a także związane z tym tematem  kontrowersje. Została przygotowana w syntetycznej formie umożliwiając jednocześnie spojrzenie na opisywane wydarzenia z wielu perspektyw, ułatwiając nauczycielom prezentację tych zagadnień w czasie zajęć szkolnych.

Aby ułatwić i uatrakcyjnić proces poznawczy oraz zrozumienie przedstawianej  problematyki zaproponowano uzupełnienie (rozszerzenie) dotychczasowych elementów teki edukacyjnej o dodatkowe materiały źródłowe, ikonograficzne, eseje tematyczne i przygotowane na tej podstawie scenariusze lekcji. Na podstawie wybranych materiałów źródłowych zaprezentowano działania operacyjne komunistycznych organów represji wobec „ostatnich leśnych” (ostatnich oddziałów antykomunistycznego podziemia). W ramach zajęć uczniowie będą mogli m.in. zapoznać się z dokumentami wytworzonymi przez żołnierzy antykomunistycznego podziemia, funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Wojskowego Sądu Rejonowego, poznając dzięki temu proces i sposoby działań prowadzących do likwidacji oddziałów podziemia. W oparciu o kolejną grupę materiałów uczeń zapozna się z językiem propagandy komunistycznej i sposobami, jakimi zakłamywano i wypaczano obraz powojennego podziemia niepodległościowego oraz oficjalną narracją z lat 1944-1989, z jej charakterem i masową formą przekazu (prasa, literatura, film).

Teka edukacyjna i materiały uzupełniające skierowane są do nauczycieli i uczniów szkół ponadpodstawowych. Omawiane zagadnienie ujęto w możliwie syntetyczną formę umożliwiając jednocześnie spojrzenie na nie z wielu perspektyw, a wykorzystanie archiwaliów pozwoli na wykształcenie wśród uczniów umiejętności interpretacji tego rodzaju źródeł oraz oceny działań i form, jakie władza komunistyczna stosowała w celu zafałszowania obrazu żołnierzy niepodległościowego podziemia.